پیشینه و مبانی نظری نقش و اهمیت هنر
نقش و اهمیت هنر
ادبیات و هنر از پدیده هایی هستند که همواره نقشی موثر در زندگی انسان داشته و از دیرباز مورد نظر فلاسفه ، اندیشمندان و مربیان بوده است ، چنانکه مکاتب گوناگون فکری ، سیاسی و اعتقادی به هنر به منزله وسیله کارآمد جهت توسعه مفاهیم و معارف در جامعه و پرورش انسان به گونه ای متناسب با هدف های خود به کار گرفته اند . البته در بیان عوامل و علل اصلی پیدایش هنر ، تفاوت نظر وجود دارد ، چنانکه گروهی خاستگاه هنر را همان نیازهای اجتماعی و بر اساس تکامل اجزا تولید در روابط اجتماعی دانسته و عده ای بر غریزی بودن آن و ارتباطش با تمایلات و احساسات درونی انسان تاکید می ورزند . به هر حال این واقعیت که هنر به عنوان یکی از قدیمی ترین پدیده های انسانی و اجتماعی که در دوران مختلف و فرهنگ ها و جوامع گوناگون وجود داشته و در مراسم مذهبی و اجتماعی نقش بارزی را عهده دار بوده است ، غالبا از اتفاق نظر کامل صاحب نظران برخوردار می باشد ( احسانی ، 1382 ).
در زمان فیلسوفان یونانی راجع به هنر و کار هنری ، بحث های متعددی شده است . افلاطون معتقد بود که شاعر به عنوان هنرمند ، موجودی مقدس است و هرگز امکان ندارد شعری بسراید مگر اینکه به وی الهام شود . همین اندیسه را در آرای سنت آگوستین ، حکیم الهی دوران وسطای غرب ، نیز می توان ملاحظه کرد . او معتقد بود که خلاقیت هنری ، الهام خدایی است . بعدها اسپینوازا آفرینش های هنری را نیز از نیروهای ماوراءالطبیعه جدا دانست و در اوایل قرن 19 افرادی نظیر شلینگ ، شوپنهاور و هربارت ، آفرینش های هنری را در باب ضمیر ناخودآگاهی آدمی تبین کردند . ارسطو در کتاب شعر خود این عقیده را مطرح کرده بود که هنر می تواند موجب صافی روان ، تزکیه نفس و تصفیه باطن گردد ( منطقی ، 1375 ).
امروزه هنردرمانی در گستره وسیعی در سطح بیمارستان های روانی ، کلینیک های توانبخشی ، اقامتگاه سالمندان و مدارس به کار گرفته می شود . دکتر جابر عناصری در کتاب " مردم شناسی و روان شناسی هنری " در قسمتی از تجربیات خود ، در اثرات هنر درمانی در مراکز توانبخشی می نویسد : در کودکان معلولی که از ابراز عقاید خود به طور وضوح عاجزند ، حرکات نمایشی را وسیله ای برای ابراز عقاید و احساسات خود و بیان مشکلات و علایقشان قرار می دهند . از طریق بازی نمایشی به سادگی می توان با این کودکان ارتباط برقرار کرد . بازی های نمایشی باعث رابطه حسنه با این کودکان می شود و این کودکان ضمن مقایسه رفتار و گفتار خود با اعضای دیگر به خودشناسی بهتری نایل می آیند و در میان گروه احساس مسئولیت می کنند و معیارهای گروه را حتی الامکان رعایت می کنند ( منطقی ، 1375 ).
تعریف نمایش : نمایش مفهمومی است که یک هستی مطلق و یگانه ندارد و تعریف های متعددی برای آن ذکر شده
